همه آنچه که باید درباره روستای داماش بدانید

مشخصات

 

کشور	ایران
استان	گیلان
شهرستان	رودبار
بخش	عمارلو
دهستان	داماش
روستا	داماش
جمعیت	۳۳۷ نفر
مذهب	شیعه جعفری
زبان گفتار	دیلمی
ارتفاع از سطح دریا	۱۸۰۰ متر
شرایط آب و هوا	کوهستانی
پیش شماره تلفن	0132622
ره آورد	جوراب و گلیم‌ های دستباف، گردو و فندق و لبنیات محلی مانند شیر، ماست و کره

منطقه داماش از جاهای دیدنی رودبار است و در دامنه رشته کوه‌های البرز در جاده رشت به تهران و بین لوشان و منجیل قرار دارد. این روستا در دهستان جیرنده از توابع بخش عمارلو شهرستان رودبار محسوب می‌شود و در ۴۸ کیلومتری جنوب شرقی رودبار و ۱۳۰ کیلومتری رشت قرار دارد. مختصات جغرافیایی داماش، ۴۹ درجه و ۴۸ دقیقه طول شرقی و ۳۶ درجه و ۴۴ دقیقه عرض شمالی است. داماش از شمال به روستای صیقلده خورگام، از جنوب به زمین‌ها و مراتع روستاهای گزنه چاک و قوشه لانه خورگام، از شرق به اراضی جنگلی و مراتع و از غرب به جنگل شینه چاک و مراتع لاباربن محدود می‌شود. فاصله تهران تا داماش، ۲۹۰ کیلومتر است و برای دسترسی به آن باید حدود چهار ساعت و نیم رانندگی کنید. روستای داماش با ارتفاع ۱۸۰۰ متری از سطح دریا از روستاهای بسیار مرتفع استان گیلان است که نسبت به دیگر نقاط این استان، خشک‌تر و پوشش گیاهی گسترده‌تری دارد؛ یک منطقه کوهستانی با آب و هوای فوق‌العاده که در گذشته منطقه‌ای ییلاقی بوده است و اهالی جیرنده، پنج ماه گرم سال را به این منطقه کوچ می‌کردند. البته در حال حاضر، این روستا یک سکونتگاه دائمی است. داماش از ترکیب دو کلمه «دا» و «ماش» تشکیل شده است و در گویش کرمانجی به‌معنای «به کسی ماش داده» است. داماش، زمرد سبزرنگ استان گیلان با پیشینه‌ای کهن با عنوان سرزمین چشمه‌های گوارا و سرسبز شناخته می‌شود. متوسط دما و بارندگی سالانه در این منطقه به‌ترتیب ۱۰ درجه سانتی‌گراد و ۴۵۰ میلی‌متر است. داماش، اقلیمی نیمه مرطوب و معتدل دارد و گیاهانی چون سوسن چلچراغ، اقطی، گزنه، بنفشه، انواع سرخس، گل قاصد، شبدر وحشی و سرخ ولیک در آن می‌رویند. گل سوسن چلچراغ، یکی از نادرترین گونه‌های گیاهی است که برای رشد به یک محیط خشک و آفتابی در کنار خاک قابل نفوذ نیاز دارد و این شرایط رشد برای این گل در داماش فراهم است. گویش مردم داماش، دیلمی است. باغداری، پرورش طیور و دامداری و همچنین تولید صنایع دستی از جمله پیشه‌هایی هستند که مردم روستای داماش از طریق آن‌ها امرار معاش می‌کنند. در داماش، امکان کشاورزی وجود ندارد؛ زیرا این روستا با موقعیت کوهستانی و شیب‌دار، فاقد زمین‌های هموار مناسب کشاورزی است. 
مردم روستای داماش هم‌اکنون نیز از لباس‌ های بومی و محلی خود استفاده می‌کنند. آن‌ها در مراسم و جشن‌های روستا مانند جشن عروسی و جشنواره‌های بومی و محلی، لباس محلی می‌پوشند و فرهنگ بومی خود را به نمایش می‌گذارند. مردان داماش با پوششی متشکل از جلیقه، شلوار، کت و چموش (نوعی کفش) و زنان نیز با لباس‌های محلی و رنگارنگ گیلانی در بازارچه‌های محلی حاضر می‌شوند. قدمت تاریخی لباس محلی استان گیلان و همچنین روستای داماش به اشیای کشف‌شده در چراغ علی تپه رستم‌آباد (مارلیک) برمی‌گردد. جالب است بدانید که انواع تزئیناتی که روی دامن، پیش‌‌بند و پیراهن‌های پر زرق‌ و برق و زیبای زنان گیلانی دیده می‌شود، از این اشیای تاریخی الهام گرفته شده‌اند. صنایع دستی داماش مانند جوراب و گلیم‌های دستباف و همچنین محصولات تازه کشاورزی و دامداری مانند گردو و فندق و لبنیات محلی مانند شیر، ماست و کره از جمله سوغاتی‌های این منطقه هستند که در سفر به داماش، بهتر است از خرید آن‌ها غافل نشوید تا ضمن کمک به اقتصاد مردم داماش، هدایای زیبا و خوشمزه‌ای را به خانه ببرید. روستای داماش نیز مانند دیگر نقاط استان گیلان دارای غذاهای محلی لذیذی است که از میان آن‌ها می‌توان به سیاه قاتق، قیمه پلو، انواع کباب (کباب شیشلیک، کباب کوبیده، کباب برگ و کباب چنجه)، ترشه تره، باقلاقاتق، ناز خاتون و مرغ ترش اشاره کرد. در سفر به این منطقه زیبا مزه کردن این غذاهای خوشمزه را به‌هیچ‌وجه فراموش نکنید. رای رسیدن به روستای داماش باید از تهران به‌سمت قزوین حرکت کنید و سپس مسیر شهر لوشان را در پیش بگیرید تا به جاده فرعی جیرنده برسید. این جاده بسیار ناهموار و پیچ‌درپیچ است و از دامنه‌های خشک و با پوشش کم گیاه عبور می‌کند. پس از حدود ۴۲ کیلومتر رانندگی در این جاده و گذر از روستا‌های مختلفی مثل سنگرود، کرماک، بیوزرین، معدن زغال‌سنگ و پاکده به شهر جیرنده خواهید رسید. از جیرنده تا روستای داماش، ۴۰ کیلومتر راه دارید. این جاده، کوهستانی و دارای سربالایی و سرازیری‌های زیادی است و دارای هیچ‌گونه تابلوی راهنمایی نیست؛ به همین دلیل بهتر است که با یک راهنمای محلی به این منطقه بروید یا با سوال از مردم محلی و ماشین‌های عبوری، روستای داماش را پیدا کنید. زمانی که به بالاترین نقطه از کوه رسیدید، به‌سمت پایین دره سرازیر شوید؛ داماش، اولین روستای سرسبز در مسیر شما استو مسر دوم در بزرگراه قزوین به رشت، در ابتدای شهر رستم آباد، وارد بخش خورگام شوید. خورگام در فاصله ۴۰ کیلومتری از شهرستان رودبار قرار دارد. جاده خورگام، آسفالته است؛ اما پیچ‌وخم‌های بسیاری دارد. در نظر داشته باشید که این جاده کوهستانی است و تردد کمی در آن صورت می‌گیرد. پس بهتر است که با خودروی مجهز، باک بنزین پر و تجهیزات کامل از این جاده عبور کنید. با گذر از روستا‌های سنرس، انار کول، چره، دشتویل، دره دشت، حشمت آباد، چلکاسر و چهار محل به تابلوی شهر «بره سر» می‌رسید. این شهر تا داماش، تنها ۶ کیلومتر فاصله دارد. جاده بره سر به داماش، یکی از زیباترین جاده‌های استان گیلان است و با آب و هوایی مطبوع از میان ابرها عبور می‌کند. آب و هوای روستای داماش در بهار و تابستان، معتدل و خنک و در فصل‌های پاییز و زمستان سرد است. آب و هوای داماش در بیشتر مواقع سال، بارانی و مه‌آلود است. بیشتر گردشگران، ماه‌های خرداد و تیر را برای سفر به داماش انتخاب می‌کنند؛ زیرا سوسن چلچراغ در اوایل خرداد ماه آماده گل‌دهی می‌شود و در نهایت در اواسط خرداد گل می‌دهد. گل‌های سوسن چلچراغ عمر زیادی ندارند و فقط تا اواسط تیرماه دوام می‌آورند. برای همین، بهترین زمان سفر برای تماشای سوسن چلچراغ، از اواسط خرداد تا اواسط تیر است. البته شما می‌توانید در دیگر ما‌ههای فصل بهار و تابستان و همچنین فصل پاییز نیز به داماش سفر کنید تا از آب و هوای مطبوع این منطقه لذت ببرید.
 

جای‌ های دیدنی روستای داماش

 

بازدید از گل‌ های سوسن چلچراغ

سوسن چلچراغ یکی از نوادر گونه‌های تیره سوسن است که به دوره چهارم زمین‌شناسی تعلق دارد. این گونه نادر تنها در دو ناحیه از جهان یکی در لنکران و جمهوری آذربایجان و دیگری در روستای داماش یافت می‌شود. سوسن سفید یا چلچراغ گلی واژگون است و گلبرگ‌های آن به سمت بیرون برگشته‌اند. به همین دلیل کاملا می‌توانید پرچم‌های آن را ببینید. این گل برای اولین بار در سال 1354 توسط یک گیاه‌شناس آلمانی در روستا داماش کشف شد و در سال 1355 در لیست آثار ملی ایران به عنوان یک اثر طبیعی قرار گرفت. اگر اوایل خرداد تا اواسط تیرماه به داماش سفر کردید می‌توانید از دشت‌های شگفت‌انگیز سوسن چلچراغ دیدن کنید. همچنین در اوایل خردادماه همزمان با گلدهی این گونه نادر، جشنواره سوسن چلچراغ در روستای داماش برگزارمی‌شود و اهالی این منطقه به استقبال گل‌های سوسن چلچراغ می‌روند. در این جشنواره روستایی‌ها لباس محلی می‌پوشند و با زدن سازهای محلی به رقص و پایکوبی می‌پردازند. بازی‌های ملی و محلی مختلفی مثل چوب بازی (رقص چوب)، تیش بازی، کشتی گیله مردی، چرخ‌‌وفلک، طناب کشی، هلولک، خرپشتک و غیره نیز در این جشنواره برگزار می‌شود که حتما باید از آن‌ها دیدن کنید. اگر قصد سفر به داماش را دارید پیشنهاد می‌کنیم برنامه سفرتان را طوری تنظیم کنید که بتوانید در این جشنواره شرکت کنید.
 

طبیعت ییلاقی و سرسبز داماش

همه شهرهای شمالی در نیمه اول سال بسیار سرسبز و باطراوت هستند. داماش نیز از این نعمت بی بهره نمانده و با طبیعت بکر و کوهستانی‌اش تمام قد آماده میزبانی از شما است. این روستا در ارتفاع 1900 متری از سطح دریا قرار گرفته و جزء بلندترین ییلاق‌های استان گیلان به شمار می‌رود؛ بنابراین در این روستا می‌توانید دید کاملی به نواحی پایین دست و کوه‌های اطراف داشته باشید. همین موقعیت مکانی داماش و قرار گرفتن آن در ارتفاعات باعث شده طبیعت این‌جا برخلاف سایر مناطق بکر و دست نخورده باشد. به هر طرف این منطقه که سرتان را بچرخانید چیزی جز سرسبزی نخواهید دید حالا تصور کنید این طبیعت در دریایی از ابر و مه غرق شود تماشای این منظره زیبا آن هم وقتی که رطوبت مه صورتتان را نوازش می‌کند مثل یک داروی مسکن برای روح شما است.
 

چشمه‌ های آب معدنی داماش

در روستای ییلاقی داماش به غیر از تماشای سوسن چلچراغ می‌توانید از چشمه‌های آب معدنی آن نیز دیدن کنید. حتما تا حالا چشمه آب معدنی داماش به گوشتان خورده است. چشمه اصلی این آب معدنی در ارتفاع 2200 متری از سطح دریا و از دل بلندی‌های داماش می‌جوشد و حاوی املاح معدنی از قبیل پتاسیم، سدیم، منیزیم، کلسیم و غیره است. این چشمه پس از سرچشمه گرفتن شاخه‌ای از آن جدا می‌شود و به طرف مرکز روستا هدایت می‌شود تا اهالی این منطقه نیز از آن بی‌نصیب نمانند. مابقی آن نیز توسط کارخانه آب معدنی داماش بسته‌بندی شده و به سراسر کشور ارسال می‌شود.
 

دریاچه ویستان بره سر

دریاچه بره سر یا ویستان در دل جنگلی سحرآلود در منطقه خورگام رودبار و در فاصله ۵۵ کیلومتری شهر رودبار قرار دارد. این دریاچه بکر و فیروزه‌ای با وسعتی معادل چهار هکتار در اثر زلزله مهیب رودبار به وجود آمده است؛ زلزله‌ای که روستای بره سر و ساکنان آن را در سال ۱۳۶۹ زیر خروارها خاک مدفون کرد. سکوت و آرامش دریاچه در میان صدها درخت راش به‌قدری زیبا است که بدون شک، خاطره تماشای آن برای همیشه در ذهن شما حک خواهد شد. دریاچه بره سر در ۱۰ کیلومتری روستای داماش قرار دارد و برای رسیدن به آن باید سوار ماشین‌های آفرود شوید؛ زیرا جاده و مسیر دسترسی به آن کمی مشکل است.
 

دریاچه خلشکوه

دریاچه خلشکوه در ارتفاع ۱۹۶۲ متری از سطح دریا در قسمت شمال غربی روستای کلیشم و روستای خرمکوه واقع شده است. در این ناحیه، یک دریاچه (سَل) طبیعی و یک چشمه وجود دارد که به نام «قل قل» مشهور است. این دریاچه عظیم در مساحتی به بزرگی ۱۵ کیلومتر در ارتفاعات با چشم‌اندازی حیرت‌انگیز، نظر هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند. آب دریاچه از سمت جنوب به روستای خرمکوه سرازیر می‌شود و از قسمت دیگر به جنگل راش وارد می‌شود. ماهیگیری و شنا از پرطرفدارترین تفریحاتی هستند که گردشگران از آن استقبال می‌کنند.
 

روستای نوده فاراب

روستای نوده فاراب در دهستان کلیشم، از توابع بخش عمارلو شهرستان رودبار است که در  ارتفاع ۱۶۰۰ متری از سطح دریا در جنوبی‌ترین بخش استان گیلان قرار دارد. این روستا با جاذبه‌های تاریخی و طبیعی بی‌نظیری چون غار چپلک، دو محوطه گورستانی به نام‌های قبرستان کول و سیاه ریز، یک محوطه استقراری تاریخی به نام قبرستان دوبرادران، چشمه‌های آب معدنی آسیاب رود، سیاه ریز، ییلاق زیبا و آبشار آسیاب رود در شرق روستا، یکی از زیباترین مقاصد گردشگری در نزدیکی داماش است که به‌دلیل مسیر مشکل، بسیاری از گردشگران از سفر به آن صرف‌نظر می‌کنند. اهالی نوده فاراب هر سال در اوایل فصل پاییز گرد هم جمع می‌شوند و جشن انار چینی برگزار می‌کنند. در این جشن، تمامی اهالی روستا اعم از مردان و زنان، دختران و پسران، لباس محلی می‌پوشند و در باغ‌های مزرعه سرد رود مشغول چیدن انار از درختان می‌شوند. جشن فندق چینی، جشن میش شوران و جشن میش دبین از دیگر جشن‌های این روستای زیبا هستند.